นิตยสารเล่มแรกของกรุงสยาม
การพิมพ์หนังสือของไทยในยุคเริ่มแรกนั้นอยู่ในมือของชาวต่างประเทศเสียทั้งสิ้น เช่น หมอบรัดเล (Dan Beach Bradley) หมอจันทเล (J.H. Chandler) และหมอสมิธ (Samuel John Smith) กล่าวกันว่า มิชชันนารีเหล่านี้มาเผยแพร่ศาสนา พร้อมกับนำวิทยาการต่างๆ เข้ามาเผยแพร่ รวมทั้งการพิมพ์หนังสือด้วย
การริเริ่มในด้านการพิมพ์ของหมอบรัดเล ประกอบกับความสามารถในด้านการรักษาคนไข้ของหมอ ทำให้ชื่อเสียงของหมอขจรขจายไปไกล
ในสมัยก่อนนั้น การสื่อสารของคนไทยเป็นการสื่อสารแบบปากเปล่า การถ่ายถอดความรู้มักบันทึกลงในสมุดข่อย แล้วคัดลอกกันในหมู่ผู้รู้หนังสือ ส่วนการสื่อสารจากทางราชการมายังประชาชนนั้น ใช้วิธีการเขียนใบบอกซึ่งกรมพระอาลักษณ์จะได้รับพระบรมราชโองการ ให้จารึกลงบนกระดาษข่อยแล้วปิดไว้ที่หอหลวง ในพระบรมมหาราชวัง ส่วนตามหัวเมืองและส่วนราชการอื่นๆ นั้น จะคัดลอกใบบอกดังกล่าว ซึ่งด้วยเหตุผลทางการคมนาคม ทำให้การคัดลอกเป็นต่อๆ กันนั้นเกิดความผิดพลาดได้ง่าย นอกเหนือไปจากความล่าช้า และบางครั้งยังเป็นช่องทางให้เจ้าหน้าที่ประพฤติมิชอบ ใช้หลอกลวงและข่มขู่ราษฎรที่ไม่รู้หนังสืออีกด้วย
เมื่อกำเนิดกิจการการพิมพ์ของหมอบรัดเล รวมถึงชื่อเสียงของหมอ ทำให้พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๓ ทรงพระเมตตาโปรดเกล้าฯ ให้หมอบรัดเลพิมพ์ประกาศห้ามสูบฝิ่นและค้าฝิ่น จำนวน ๙,๐๐๐ ฉบับ นับได้ว่าเป็น ประกาศของทางการฉบับแรกที่ใช้การพิมพ์ แทนการเขียนลงในใบบอก
เมื่อมีแท่นพิมพ์และได้พิมพ์ประกาศห้ามสูบฝิ่นแล้ว หมอบรัดเลจึงมีความคิดที่จะพิมพ์นิตยสารขึ้น เขาได้กราบบังคมทูลขอพระบรมราชานุญาตจากพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยให้เหตุผลว่า นิตยสารจะเป็นสื่อกลางให้แต่ละคนทราบว่า ใครอยู่ที่ไหน ทำอะไร รวมทั้งได้เสนอข่าวสารต่างๆ ทั้งในและต่างประเทศ ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อชาวไทย ในขณะนั้นหมอบรัดเลมีความรู้แตกฉานในด้านภาษาไทยมากแล้ว เพราะมาอยู่เมืองไทยถึง ๙ ปี จึงตกลงใจที่จะพิมพ์นิตยสารเป็นภาษาไทย แม้ในตอนแรกจะโดนคัดค้านจากพวกขุนนาง ซึ่งกลัวฝรั่งจะยึดครองเมืองอย่างไรก็ไม่ทราบแน่ชัด แต่ท้ายที่สุดในหลวงก็พระราชทานพระบรมราชานุญาตด้วยเล็งเห็นประโยชน์ในอนาคต หมอจึงได้ออกนิตยสารฉบับแรก ชื่อว่า บางกอกรีคอร์เดอร์ (Bangkok Recorder) หรือจดหมายเหตุอย่างสั้น
อ้งอิงจาก http://www.magazinedee.com/information/informationpreview.php?id=2&subid=1
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น